ZAJĘCIA KOREKCYJNO-KOMPENSACYJNE
NAUCZYCIEL: IZABELA PAWLUKIEWICZ
Systematyczne stosowanie ćwiczeń z dziećmi o specyficznych trudnościach przynosi duże korzyści, m.in: zwiększa umiejętność uczenia się, rozwija inne dotąd zablokowane funkcje. Dzieci zaczynają wierzyć we własne możliwości. To „zmyślne ruchy” – ruchy które uczą myśleć. To co przekonuje w zastosowaniu opisywanej metody, to także wielka frajda, jaką mają dzieci z ćwiczeń.
Właśnie skoordynowane ruchy jakie proponuje nam gimnastyka mózgu poprawia procesy pamięci ,koncentracji, twórczego myślenia, pisania, czytania, poprawnej wymowy ,eliminuje nadmiar stresu oraz korzystnie wpływa na koordynację ciała.
Gimnastyka mózgu jest skuteczna w przypadkach dysleksji, dysgrafii, której przyczyn należy szukać w móżdżku, tzn. części mózgu odpowiedzialnej m.in za koordynację ruchów i przetwarzanie informacji związanych z nabywaniem wiedzy i umiejętności.
Jak mówił Paul E. Dennison: „ ruch jest drzwiami do uczenia się”.
GŁÓWNE ZASTOSOWANIA METODY DENNISONA
Ćwiczenia gimnastyki mózgu usprawniają:
- Pamięć krótko i długotrwałą;
- Koncentrację i zdolności skupienia uwagi;
- Koordynację ruchową;
- Funkcje grafomotoryczne : kaligrafia, brzydkie pismo;
- Proces pisania i czytania;
- Spostrzeganie wzrokowe, umiejętność różnicowania i rozumienia symboli;
- koordynację wzrokowo – ruchową;
- Proces myślenia: umiejętność formułowania myśli, abstrakcyjne myślenie;
- Wymowę oraz wpływają na zdolność poprawnego formowania myśli;
- Zdolności matematyczne (tabliczka mnożenia, zapamiętywanie cyfr, rachunki);
- Umiejętność adekwatnego komunikowania się ze sobą i otoczeniem;
- Pełniejsze rozumienie sytuacji społecznych i rozwiązywanie problemów;
ĆWICZENIA PRZEKRACZAJĄCE LINIĘ ŚRODKOWĄ
RUCHY NAPRZEMIENNE
Ręce z nogami krzyżujesz i półkule integrujesz
Opis ćwiczenia:
Podnosimy do góry prawe kolano i dotykamy go lewą ręką, następnie podnosimy lewe kolano i dotykamy prawą ręką, lekko skręcając całe ciało. Ćwiczenie przypomina marsz w miejscu.
Cele: Ćwiczenia te mają duży wpływ na trening narządu wzroku oraz usuwanie jego zaburzeń. Aktywizują także obie półkule mózgowe do jednoczesnej pracy i stanowią doskonałą rozgrzewkę przed dalszą gimnastyką. Wzmagają aktywność organizmu.
Poprawa umiejętności szkolnych:
–wymowa
-pisownia
-umiejętność słuchania
-czytanie i rozumienie
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-polepszenie koordynacji prawa – lewa strona ciała
-poprawa oddychania i gibkości ciała
-wzmocnienie zmysłów wzroku i słuchu
RUCHY NAPRZEMIENNE NA LEŻĄCO
(ROWER)
Naprzemienny ruch włącza wzrok i słuch
Opis ćwiczenia:
Wykonujemy to ćwiczenie na miękkiej powierzchni. Podnosimy ręce i głowę do góry. Obejmujemy głowę dłońmi i podtrzymujemy ją. Na przemian dotykamy lewym łokciem prawego kolana, prawym – lewego. Oddychamy rytmicznie.
Cel: Integracja prawej i lewej półkuli mózgowej, prawej i lewej strony ciała.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-poprawa umiejętności słuchania, czytania i pisania (sprawniejsze kodowanie i dekodowanie),
-zasady pisowni
-matematyka
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-poprawa koordynacji prawej i lewej strony ciała, organizacji, -wzmocnienie mięśni brzucha i przepony,
LENIWE ÓSEMKI
Kto ósemki często ćwiczy na sukcesy może liczyć
Opis ćwiczenia:
Na wysokości oczu, naprzeciw nosa wyznaczamy punkt. Od niego rozpoczynamy kreślenie kciukiem koła w lewa stronę do góry. Po powrocie do punktu wyjścia rozpoczynamy kreślenie drugiego koła – w prawą stronę ku górze. Oczy podążają za ruchem ręki. Rysunek przypomina leżącą 8. Wielokrotnie powtarzamy ten ruch. Robimy go raz jedna raz drugą reką, następnie obiema. Ósemki można kreślić w przestrzeni, na plecach drugiej osoby, na ścianie, na papierze, na piasku…
Cele: Leniwe ósemki koordynują prawe i lewe mózgowe ośrodki wzroku, umożliwiając przekroczenie lini środkowej bez jakichkolwiek zaburzeń.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-rozróżnianie kierunków
– widzenie obwodowe,
-kodowanie i odszyfrowywanie pisma,
-eliminuje zaburzenia typu: dysleksja, dysgrafia,
-poprawna wymowa,
-śledzenie oczami za ruchem ręki w różnych kierunkach,
-matematyka.
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-rozróżnianie prawej i lewej strony,
-uświadomienie przestrzeni wokół siebie,
-świadomość swojego ciała i jego koordynacja,
-poprawność ruchowa,
-rozluźnienie napięcia nadgarstków, obręczy barkowej, ramion, poprawa koordynacji ręka – oko i orientacji w przestrzeni.
ÓSEMKI ALFABETYCZNE
Opis ćwiczenia:
Jest to modyfikacja „leniwej ósemki”. Rysujemy leniwą ósemkę. Wpisujemy w nią małe pisane litery alfabetu w lewej lub prawej połowie, w zależności od kierunku pisania pierwszego odcinka litery, który ma być zgodny z kierunkiem ósemki. Po każdej literze kreślimy kilka leniwych ósemek. Ćwiczenie możemy wykonywać w przestrzeni lub na płaszczyźnie.
Cel: Ma umożliwić przekraczanie linii środkowej bez zaburzeń. Zwiększenie obszaru obwodowego pola widzenia.
Poprawa koordynacji wzrokowo – ruchowej.
POPRAWA UMIEJĘTNOŚCI SZKOLNYCH:
-zdolności manualne,
-precyzja ruchu,
-kaligrafia,
-poprawa krzywego pisma,
-automatyzacja pisania i literowania,
-poprawa stosowania zasad ortografii,
-usprawnienie techniki pisania,
-pisanie twórcze,
-rozpoznawanie i kodowanie symboli,
ZMIANY W ZACHOWANIU LUB POSTAWIE:
Zdolność do odpoczynku oczu, ramion, szyi i nadgarstków w czasie pisania,
Poprawa koncentracji w czasie pisania,
Poprawa koordynacji ręka – oko oraz związanych z tym umiejętności,
Poprawa sprawności fizycznej,
SŁOŃ
Słoń ósemki wielkie pisze, trąba z głową się kołysze
Opis ćwiczenia:
Stajemy w lekkim rozkroku z rozluźnionymi kolanami. Wyciągniętą ręką (grzbietem do góry) pokazujemy przed sobą punkt centralny wyobrażonej leniwej ósemki. Przytulamy ucho do ramienia i kreślimy w przestrzeni leniwą ósemkę. Całe ciało pracuje. Powtarzamy ćwiczenie po trzy, cztery razy każdą ręką.
Cel: Przekraczanie linii ciała, integrowanie widzenia słyszenia i ruchu. Ćwiczenie to koordynuje pracę mózgowych ośrodków słuchu obu półkul. Koryguje nieprawidłowe napięcia szyi, jakie powstają podczas słuchania.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Rozumienie ze słuchu,
-Umiejętne formowanie,
-Literowanie (analiza i synteza),
-Stymulacja mowy wewnętrznej,
-Twórcze myślenie,
-Słuchanie własnego głosu,
-Wzmocnienie koordynacji ręka – oko przy pisaniu,
-Poprawa percepcji słuchowej,
-Matematyka,
-Zapamiętywanie cyfr,
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Swobodne ruchy głową w prawą i lewą stronę,
-Widzenie obuoczne, koordynacja górnej i dolnej części ciała,
-Poczucie równowagi (aktywowanie ucha wewnętrznego oraz układu -przedsionkowego),
– Wzmocnienie organizacji i koncentracji.
ODDYCHANIE PRZEPONOWE
Opis ćwiczenia:
Robimy głęboki wdech nosem. Najpierw oczyszczamy płuca, robiąc krótkie wdechy przez zaciśnięte wargi (wyobrażamy sobie, że chcemy utrzymać piórko w powietrzu).
Po tym wdech możemy robić nawet nosem. Kładziemy ręce na brzuchu, na wdechu ręce podnoszą się, a na wydechu opuszczają się. Robimy wdech i liczymy do trzech, zatrzymujemy oddech na trzy sekundy. Wydychamy powietrze licząc do trzech, zatrzymujemy oddech na trzy sekundy. Powtarzamy całość jeszcze raz.
Cel: Uczy prawidłowego oddychania, aby do mózgu docierała w pełni wystarczająca ilość tlenu do jego prawidłowego funkcjonowania. Oddychanie doskonałe: automatyczne, nieświadome, samo dostosowujące się do rodzaju wykonywanej czynności. Wstrzymywanie oddechu powoduje zmniejszenie energii (ilości tlenu), potrzebnej krwi i dla mózgu, aby przekroczyć linię środkową. Rozluźnienie centralnego układu nerwowego.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Czytanie(kodowanie i rozszyfrowywanie)
-Czytanie na głos
-Formowanie odpowiedzi
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Zwiększenie poziomu energii,
-Oddychanie przeponą, pogłębienie oddechu,
-Zdolność do większej koncentracji i aktywności,
-Poprawa koordynacji prawej i lewej strony ciała.
KRĄŻENIE SZYJĄ (WAHADŁO)
Bujasz głową w lewo w prawo, myśli żywo napływają
Opis ćwiczenia:
Powolnym ruchem przenosimy głowę od ramienia do ramienia, pozwalając by broda była jak najbliżej klatki piersiowej. Robimy to na wydechu. W skrajnym bocznym położeniu głowy wykonujemy wdech i powtarzamy czynność.
Cel: Relaksacja, zmniejszenie napięcia mięśni szyi i karku. Rozluźnienie centralnego układu nerwowego.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Zapamiętywanie i odtwarzanie informacji,
-Zapamiętywanie dat, liczb, wzorów,
-Czytanie na głos,
-Czytanie ciche.
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Swoboda ruchów głową w prawą i lewą stronę,
-Umiejętność rozluźnienia mięśni szyi i karku w czasie pracy, wzmożonej koncentracji,
– Pełniejszy oddech,
-Patrzenie obuoczne.
ĆWICZENIA ROZCIĄGAJĄCE
SOWA
Sowa głośno pohukuje pamięć poprawia i koncentruje.
Opis ćwiczenia:
Mocno chwytamy prawa dłonią mięsień z lewej strony między szyją a barkiem. Zwracamy głowę w tę stronę. Bierzemy głęboki wdech i kierując głowę w stronę przeciwległego ramienia głośno wydychamy powietrze (można artykułować wybrane głoski lub naśladować głos sowy). Gdy głowa znajdzie się nad prawym ramieniem, ponownie bierzemy głęboki wdech i wydychając powietrze wracamy do punktu wyjścia.
Głowę utrzymujemy na tej samej wysokości. Po trzech – czterech cyklach powtarzamy ćwiczenie, zmieniając układ rąk.Cel: Reedukacja napięcia mięśni ramion i szyi, przez co łatwiej dociera krew i energia do mózgu, a to z kolei pozwala na lepszą koncentrację, skupienia uwagi szybsze efektywniejsze zapamiętywanie.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Poprawa pamięci krótko i długoterminowej,
-Koordynacja wzroku i słuchu z pracą całego ciała,
-Praca z komputerem,
-Słuchanie własnego głosu,
-Rozumienie ze słuchu,
-Zdolność poprawnego wysławiania się,
-Literowanie,
-Rachunki matematyczne,
-Zapamiętywanie cyfr.
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Swoboda ruchów głową w prawą i lewą stronę,
-Wzmocnienie, wyrównywanie stopnia rozwoju po obu stronach, mięśni i szyi.
AKTYWNA RĘKA
Aktywne ręce napiszą więcej.
Opis ćwiczenia:
Wyprostowaną rękę podnosimy do góry. Chwytamy ją drugą ręką zza głowy poniżej łokcia i na wydechu naciskamy w czterech kierunkach: w stronę głowy, do przodu, do tyłu, od ucha. Podniesiona ręka stawia opór ręce naciskającej. Powtarzamy ćwiczenie zmieniając ręce.
Cel: Ćwiczenie to pozwala rozciągnąć górne mięśnie klatki piersiowej oraz ramion. Wykorzystanie tych mięśni w motoryce zaczyna swą działalność właśnie w tym obszarze. Wszelkie ich napięcia skracanie utrudniają pracę typu: pisanie, posługiwanie się rożnego rodzaju przyrządami.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Wyraźna mowa,
-Zdolności językowe,
-Kaligrafia, krzywe pismo,
-Literowanie, ortografia,
-Pisanie twórcze
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Wzmocnienie koordynacji ręka – oko – ucho,
-Pogłębienie oddechu,
-Obniżenie napięcia mięśniowego,
-Usprawnienie dużej i małej motoryki,
-Rozluźnienie przepony,-Umiejętność skupienia uwagi,
-Poprawa pracy narządu wzroku podczas pisania,
– Zdolność formułowania myśli, wyrażania propozycji,
-Wzrost energii zawartej w dłoniach i palcach (złagodzenie kurczów palców dłoni podczas pisania)
POMPOWANIE PIĘTĄ
(DZWONEK)
Opis ćwiczenia:
Stajemy prosto, odstawiamy nogę do tyłu (w jednej linii) z lekko uniesioną piętą. Podczas wydechu dociskamy piętę do podłogi, a przednią nogę uginamy w kolanie. Robiąc wdech, ponownie unosimy piętę, a przy wydechu znów opuszczamy, powtarzamy ćwiczenie zmieniając układ nóg.
Cel: Integracja przednich i tylnych części mózgu.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Wyraźna mowa,
-Słuchanie ze zrozumieniem,
-Czytanie ze zrozumieniem,
-Twórcze pisanie,
-Swobodne wypowiadanie się,
-Wystąpienia publiczne,
-Zapamiętywanie
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Wzrost koncentracji,
-Poprawa postawy
ZGINANIE STOPY
Opis ćwiczenia:
Siadamy, jedna nogę kładziemy na kolanie drugiej z wdechem przyciągamy stopę w stronę kolana. Wykonujemy to ćwiczenie trzymając rękami: przyczepy mięśni łydki, przyczepy mięśni goleni z przodu. Powtarzamy ćwiczenie, zmieniając układ nóg.
Cel: Integracja pracy przedniej i tylnej części mózgu.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Rozwój wyraźnej mowy i językowych zdolności,
-Podążanie za logiką zadania,
-Poprawa koncentracji i komunikacji werbalnej,
-Zdolność twórczego pisania,
-Lepsze zrozumienie w czasie czytania i słuchania,
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Wspieranie prawidłowej postawy ciała,
-Doprowadzanie rozpoczętego zadania do końca.
LUŹNE SKŁONY
(SIĘGANIE PO PIŁKĘ)
Gdy wykonasz luźne skłony będziesz bardziej rozluźniony
Opis ćwiczenia:
Siadamy, wyprostowane nogi krzyżujemy w kostkach. Ręce podnosimy do góry, robimy skłon tułowia do przodu. Ruch ten wykonujemy na wdechu, kilkakrotnie przenosząc ciężar ciała z jednego pośladka na drugi. Ręce wraz z ciałem znajdują się po tej samej stronie. Prostując się robimy wydech. Powtarzamy ćwiczenie, zmieniając układ nóg.
Cel: Odczuwanie uziemienia i stabilności. Rozluźnienie ciała.
Poprawa umiejętności szkolnych:
-Abstrakcyjne myślenie,
-Twórcza ekspresja,
-Liczenie w pamięci,
-Czytanie ze zrozumieniem.
Zmiany w zachowaniu lub postawie:
-Wzrost koncentracji i koordynacji ruchowej,
UMIEJĘTNOŚCI SZKOLNE DOBÓR ĆWICZEŃ
W zakresie reedukacji czytania stosuje się m.in. następujące grupy ćwiczeń:
Na płynne czytanie:
Punkty na myślenie – ćwiczenie to wzmaga jasność umysłu, ułatwia płynne czytanie,
Ruchy naprzemienne – ułatwiające proces uczenia się,
Leniwe ósemki – ćwiczenie to stanowi znaczną pomoc w reedukacji dzieci ze specyficznymi trudnościami w nauce czytania, poprawia płynność czytania, zapamiętywania, słuchania i myślenia jednocześnie.
Głośne czytanie ze zrozumieniem:
Ruchy naprzemienne
Krążenie szyją – ćwiczenie to, poprzez wydłużenie mięśni w obrębie barków i szyi, odblokowuje przepływ krwi do mózgu, co pomaga w głośnym czytaniu.
Oddychanie przeponowe – ćwiczenie to zwiększa pojemność płuc, poprawia dotlenienie organizmu, co wpływa na głos w czasie czytania.
Kołyska – wykonywanie tego wzmaga aktywność obu półkól mózgowych ułatwiając głośne czytanie.
Ćwiczenia na przesuwanie wzrokiem po kolumnach:
Punkty ziemi – jest to ćwiczenie na energię receptywną. Łączy się w ten sposób punkty początkowy i końcowy meridianu centralnego. Ćwiczenie to poprawia akumulację wzroku, koncentrację wzroku na przedmiotach, ułatwia odwzorowywanie i uczenie się.
Punkty przestrzeni – jest to ćwiczenie na energię ekspresyjną. Pomaga rozluźnć się i uspokoić przed sprawdzianami, czytaniem.
Punkty równowagi – ćwiczenie to ułatwia koncentrację uwagi, myślenie skojarzeniowe. Poprawia umiejętności uczenia się.
W celu usprawnienia odpowiedzi z czytanego tekstu stosuje się następującą grupę ćwiczeń:
Pompowanie piętą – wykonywanie tego ćwiczenia sprawia, że zwalnia się napięcie w miejscach gdzie najwcześniej objawia się stres (tył podudzia od ścięgna Achillesa do mięśnia podkolanowego), to przywraca ruchy kregosłupa. Poprawia koncentrację uwagi, umiejętność wypowiadania się.
Zginanie stopy – ćwiczenie to włącza lewą półkulę mózgową, odpowiedzialną za mowę. Zmniejsza kłopoty językowe, poprawia pamięć, koncentrację uwagi, ułatwia rozumienie przeczytanego tekstu.
W zakresie usprawnienia pisania stosuje się ćwiczenia:
Pisanie klasówek
woda
leniwe ósemki
punkty uziemienia
punkty przestrzeni
pozycja Cook’a
ćwiczenia naprzemienne
Ortografia
słoń
kapturek myśliciela
sowa
Usprawnianie pisania
leniwe ósemki
alfabetyczne ósemki
aktywna ręka
rysowanie oburącz – leniwa ósemka dla oczu
Twórcze pisanie
przyciskanie dzwonka (pompowanie piętą)
krążenie szyją
słoń
sięganie po piłkę
Klarowność słyszenia i mowy
kapturek myślicielaćwiczenia naprzemienne
słoń
pozycja Cook’a
Obraz własnego ja
punkty pozytywne
pozycja Cook’a
punkty równowagi
Koordynacja całego ciała w sporcie i zabawach ruchowych
myślenie o X
ćwiczenia naprzemienne
punkty równowagi
kołyska
punkty przestrzeni
kobra
Uczenie się na pamięć oraz powtarzanie
ćwiczenia naprzemienne
punkty równowagi
punkty pozytywne
krążenie szyją